Pielgrzymowanie do słynącej cudownymi zdarzeniami figurki Matki Boskiej w Bardzie ma najdłuższą na ziemiach polskich tradycję sięgającą 1270 roku, kiedy to miał miejsce Cud uzdrowienia czeskiego rycerza i rozpoczęci pielgrzymowania do tego miejsca. Jednak prawdziwy ruch pielgrzymkowy do Barda objawiający się przybywaniem tutaj zorganizowanych grup wiernych rozpoczyna się w latach 30. XVII w. I wówczas też rozpoczynają się Ząbkowickie Pielgrzymki ze Ślubowaniem.

Pierwsza ząbkowicka pielgrzymka do Barda odbyła się prawdopodobnie już we wrześniu 1633 r. za sprawą pierwszego po czasach reformacji proboszcza katolickiego w Ząbkowicach – Hieronimusa Helzela. Pielgrzymka mieszkańców Ząbkowic, dawnego Frankensteinu, miała charakter dziękczynny i odbywała się w podzięce za przywrócenie w mieście wiary katolickiej i pokonania zarazy roku 1633 r., która nawiedziła nasze miasto jak i cały Śląsk. Wówczas wiele parafii na Śląsku złożyło ślubowanie odbywania corocznej wotywnej pielgrzymki do Barda. Tak rozpoczęło się ząbkowickie pielgrzymowanie, zawsze we wrześniu w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. W polskiej tradycji święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ma także nazwę Matki Bożej Siewnej. Był bowiem dawny zwyczaj, że dopiero po tym święcie i uprzątnięciu pól zaczynano orkę i siew ozimin. Dzisiejsze ząbkowickie pielgrzymowanie do Barda posiada więc niemal 400. letnią tradycję!!!. Do czasów II wojny światowej pielgrzymki odbywały się systematycznie co roku i uczestniczyło w nich nawet po kilka tysięcy osób. Po II wojnie światowej, w związku z „wymianą mieszkańców” i różnymi tradycjami kulturowymi nowej polskiej ludności, ustało pielgrzymowanie z Ząbkowic do Barda, nie ustało natomiast pielgrzymowanie do Matki Boskiej Bardzkiej różnych grup i parafii.
Dotychczasowi mieszkańcy Ząbkowic narodowości niemieckiej podczas wysiedlenia zabrali ze sobą kopię figurki Matki Boskiej Bardzkiej i zawieźli ją do sanktuarium Matki Boskiej w Rulle k/Osnabruck, gdzie nadal pielgrzymowano co roku we wrześniu na rocznice Narodzenia Najświętszej Panny Marii. Tak działo się już od 1946 r. do ubiegłego roku, kiedy to na skutek coraz mniejszej liczby pielgrzymów władze Stowarzyszenia dawnych mieszkańców Ząbkowic postanowiły zaprzestać organizacji oficjalnych pielgrzymek miejskich do Rulle. W związku z diametralną zmianą w kontaktach polsko – niemieckich, zaistniała możliwość „symbolicznego powrotu” ząbkowickich pielgrzymek do Barda. Ideę tę zainicjowali byli mieszkańcy Ząbkowic Śląskich, panowie: Johannes Walzik i Christoph Mueller. Panowie Ci zwrócili się do przedstawicieli Oddziału PTTK z prośbą o pomoc przy organizacji pielgrzymki we wrześniu br. i zaprosili do pielgrzymowania wszystkich mieszkańców naszego miasta. W związku z ich prośbą narodził się pomysł wspólnej polsko – niemieckiej pielgrzymki w dniu 7.09.2014 r.
Wyjście pielgrzymki z Ząbkowic nastąpi o g. 8.30 po Mszy Świętej z kościoła św. Jadwigi. Trasa pielgrzymkowa będzie wiodła polnymi drogami przez Tarnów, Braszowice, Potworów do Barda. Przyjście do Barda planowane jest na godz. 12.30. O g. 13.00 zostanie odprawiona uroczysta dziękczynna Msza Święta w intencji pomyślności miasta i wszystkich jego mieszkańców, potem planujemy prywatne intencje. O godzinie 16.00 wrócimy do Ząbkowic zamówionym autokarem.
Mamy nadzieję, że tegoroczna miejska pielgrzymka przekształci się w stałą tradycję pielgrzymowania do Matki Boskiej w Bardzie i podtrzymamy tę wspaniałą 400. letnią historię. Równocześnie w imieniu Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji zapraszam w dniu 6.09.2014 r. o godz. 15.00 do kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego na interesująca sesję popularnonaukową dotyczącą przeszłości kościoła i klasztoru, gdzie między innymi będzie można wysłuchać wykładu pana Christopha Meullera o ząbkowickich pielgrzymkach do Barda.
Jerzy Organiściak