3  października - drugi dzień naszej wyprawy w Góry Świętokrzyskie

Miesiąc temu zdobyliśmy najwyższy szczyt należący do Korony Gór Polski – Rysy 2499m n.p.m. Dzisiaj nadszedł czas na zdobycie najniższego – Łysicy 612 m n.p.m. Ma ona dwa wierzchołki: Łysicę i Skałę Agaty. Do niedawna Łysica uważana była za najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich. Po dokładnych pomiarach okazało się iż przegrała ze Skałą Agaty o zaledwie 2 metry. Oba szczyty znajdują się w zachodniej części Łysogór i leżą w obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. My wchodzimy od Parku do strony miejscowości Święta Katarzyna, ale zanim tam dotrzemy, mijamy usytuowany przy drodze mały, niepozorny domek, który od roku 1910 był schroniskiem Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego założonym przez Aleksandra Janowskiego. Było to pierwsze schronisko PTK na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim. Niedaleko schroniska znajduje się Klasztor Sióstr Bernardynek. Legenda mówi o rycerzu króla Władysława Jagiełły – Wacławku, który został obdarowany przez króla tymi ziemiami za męstwo podczas walki.

Wacławek wybudował drewniany kościół, który przyozdobił figurką Świętej Katarzyny męczennicy, od której kościółek przyjął wezwanie, a miejscowość swoją nazwę. Następnie na tym miejscu biskup krakowski Jan z Rzeszowa wybudował Kościół Trójcy Przenajświętszej, a przy kościele – klasztor dla ojców Bernardynów w stylu gotyckim. Od 1815r . do dnia dzisiejszego klasztor prowadzą siostry Bernardynki.

Pozostawiamy budynki klasztorne i idziemy do Świętokrzyskiego Parki Narodowego, przechodzimy przed potężną drewnianą bramę i wkraczamy do Puszczy Jodłowej, którą rozsławił w swoich utworach literackich Stefan Żeromski. Puszcza jodłowa jest lasem mieszanym jodłowo-bukowym. Leśna ścieżka prowadzi nas do źródełka św. Franciszka, Mijamy źródełko i kościółek i dopiero teraz zaczyna się prawdziwa wspinaczka. Droga na szczyt jest zupełnie inna niż wszystkie dotychczasowe szlaki, którymi miałam okazję wędrować. Pod nogami mokre, śliskie kamienie, które stają się coraz większe z każdym pokonanym metrem. Delikatna mgiełka i promyki słońca próbujące przebić się przez nią sprawiają niesamowite wrażenie – tajemniczego, trochę mrocznego lasu kryjącego wielką tajemnicę. Stok usiany licznymi kamieniami to nic innego jak zarośnięte lasem łysickie gołoborze. A na szczycie króluje krzyż (stanowiący replikę pamiątkowego krzyża z 1930r.) pod którym zebrała się całą grupę. Czeka tam na nas mała niespodzianka. Kazimierz wręcza nam dyplomy za zdobycie pierwszego w górach świętokrzyskich szczytu, na który został wyznaczony szlak turystyczny. Obecnie przez górę biegnie Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego. Schodzimy z Łysicy na jego siostrzany szczyt – Skałę Agaty zwany też Zamczyskiem. Stał tam podobno zamek, w którym mieszkały dwie siostry: Agata i Jadwiga. Aby tam dotrzeć, musimy zejść ze szlaku i przedzierać się przez puszczę, mokrą, porośniętą mchem i paprociami powoli zmieniającymi szaty na jesienne. Tam widzimy kolejne gołoborze, jeszcze nie całkiem porośnięte lasem. Koniecznie uwieczniamy je na fotkach. Wracamy na szlak i spacerkiem przez Przełęcz św. Mikołaja schodzimy do Kakonina podziwiając po drodze feerię jesiennych barw. W Kakoninie zasłużony krótki odpoczynek u Kaka – legendarnego zbója świętokrzyskiego, zwanego również Kakusem.

To jeszcze nie koniec wędrówek na dzisiaj. Czeka nas jeszcze sabat na Łysej Górze 595 m n.p.m. – drugim, co do wielkości szczycie Gór Świętokrzyskich. Ale sabat odprawiany jest przez czarownice, a w naszym gronie same czarodziejki, a na dodatek żadna nie ma na stanie miotły. Na Łysą Górę i tak jedziemy dzięki Marcinowi, który zawozi nas autokarem na sam szczyt. Znajduje się tam Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego – Zespół Klasztorny: kościół Świętej Trójcy, Kaplica Oleśnickich wraz z relikwiami Krzyża Świętego, krypta ze zmumifikowanym ciałem Jeremiego Wiśniowieckiego oraz Muzeum Misyjne Ojców Oblatów. Opactwo założył Bolesław I Chrobry w 1006 r. Od XIVw. nazwane jest Świętym Krzyżem, gdyż przechowywane są tu relikwie drzewa krzyża świętego, na którym umarł Jezus Chrystus. Relikwie te zostały podarowane kościołowi przez św. Emeryka, pielgrzyma, który później za swoją pychę został przemieniony w kamień. Zgodnie z legendą przesuwa się on w górę o jedno ziarenko rocznie. Od tamtej pory Sanktuarium stało się najważniejszym w Polsce., pielgrzymowali do niego wielokrotnie królowie Polski. Kazimierz opowiada nam jego długą i burzliwą historię. Od nazwy Opactwa Święty Krzyż pochodzi nazwa łańcucha Gór Świętokrzyskich i całego województwa.

Łysa Góra to nie tylko Sanktuarium. Niedaleko znajduje się platforma widokowa, z której oglądamy łysogórskie gołoborze – największe w górach świętokrzyskich gruzowisko skalne powstałe ponad 500 mln lat temu. Powstało w plejstocenie, kiedy temperatura powietrza oscylowała w okolicach 0ºC. Woda znajdująca się w szczelinach skalnych w trakcie zamarzania zwiększała swoją objętość i powodowała rozsadzanie skał. Gołoborze ulega stopniowemu procesowi zarastania, co można było zobaczyć na Łysicy, jednak jest to proces bardzo wolny.

Świętokrzyskie ma bardzo bogatą historię, ale krąży również wiele legend związanych z tym terenem, m. in. o czarownicach, zbóju Kaku czy Madeju, a także o dwóch siostrach: Agacie i Jadwidze z łysickiego pałacu i źródle św. Franciszka. Tę ostatnią legendę zainscenizowało nam nasze małe kółko teatralne w składzie: Zosia, Miecia, Zbysia i Stasia. Wybitna gra tych wspaniałych aktorów została nagrodzona gorącymi brawami. A wszystkich, którzy chcą obejrzeć przedstawienie i zapoznać się z legendą o dwóch siostrach zapraszam na naszą stronę: kmg-zutw.pl do zakładki – Galeria. Sylwia T-K Fotorelacja Jacek. K.